ایمان از منظر روانشناسی مثبت گرا

سیدنی میلر پرین و الیزابت کرامری منکاسو

ترجمۀ جمعی از مترجمان

ویراستار: محمد فروهر

روانشناسی مثبت گرا قریب به سه دهه است که مورد توجه اندیشمندان و پژوهشگران قرار گرفته است. یکی از زمینه هایی که روانشناسان به طورکلی به آن توجه دارند، بحث مذهب است که اخیرا به عنوان یکی از شعبه های اصلی انجمن روانشناسی آمریکا مورد توجه ویژه ای قرار گرفته است و به ویژه به ظهور روانشناسی مثبت گرا بررسی کارکردهای مذهب از منظر روانشناسی مورد توجه فزاینده ای قرار گرفته است. 

سیدنی میلر پرین و الیزابت کرامری منکاسو دو نفر از پژوهشگران و نویسندگانی هستند که در کتاب خودشان با عنوان ایمان از منظر روانشناسی مثبت گرا، تعریف گسترده ای از مذهب ارائه کرده و ایمان را به عنوان یک سازه ای متمایز و در عین حال مرتبط با مذهب و معنویت مفهوم پردازی کرده و با یک رویکرد مبتنی بر شواهد و با نگاهی انتقادی و راهگشا کوشیده اند ابعاد مختلف تاثیر ایمان در زندگی همچون هیجانهای مثبت، رفتار، شناخت، روابط و اجتماع را مورد واکاوی قرار دهند. 

این کتاب علاوه براینکه میتواند یک منبع درسی ارزشمند برای درس روانشناسی دین باشد، حاوی نکات مهم پژوهشی و همچنین تلویحات کابردی گسترده ای است که مشاوران و روانشناسان، متخصصان علوم تربیتی و مبلغان مذهبی میتوانند از آن در کار خود بهره ببرند. 

فهرست کتاب

فصل اول : مذهب، معنویت و روان‌شناسی مثبت‌گرا : تاریخچه و تعاریف
1-1 تاریخچۀ رابطۀ مذهب و علم221-2 تاریخچۀ رابطۀ بین مذهب، معنویت و روان‌شناسی241-2-1 مذهب، معنویت و رشتۀ روان‌شناسی مثبت‌گرا281-3 تعریف و اندازه‌گیری سازه‌ها301-3-1 مذهب و معنویت301-3-2 عملکرد بهینۀ روان‌شناختی331-3-3 اهداف و موضوع کتاب34منابع فصل37

فصل دوم : ایمان و هیجان‌های مثبت

2-1 تفاوت‌های مذهبی در تجربه هیجان‌ها442-2 هیجان‌های مبتنی بر ایمان462-2-1 ارزیابی هیجان‌هایی که به‌طور صریح مذهبی یا معنوی تعریف‌شده‌اند482-2-2 ارزیابی هیجان‌های مرتبط با قدرت برتر492-2-2-1 قدردانی از خداوند492-2-2-2 حس دوست داشته شدن توسط خداوند502-2-3 ارزیابی هیجان‌های ناشی از رسوم مذهبی یا معنوی512-2-3-1 غریبه گفتاری522-2-3-2 مراقبۀ مهربانی522-2-4 منحصر به فرد بودن هیجان‌های مبتنی بر ایمان542-3 پیش‌بین‌های ایمانی هیجان‌های مثبت و بهروزی552-3-1 اندازه و ماهیت رابطۀ بین ایمان و بهروزی هیجانی56 2-3-2 مقابله مذهبی به عنوان یک جنبه از ایمان مرتبط با بهروزی هیجانی582-3-3 میانجی‌های احتمالی رابطۀ بین ایمان و بهروزی هیجانی592-3-4 جهت رابطۀ بین ایمان و بهروزی هیجانی602-3-4-1 طرح‌های طولی کوتاه‌مدت612-3-4-2 طرح‌های طولی بلندمدت632-4 پیش‌بین‌های ایمانی هیجان‌های مثبت و بهروزی در نمونه‌های مختلف مذهبی642-5 مکانیسم‌های احتمالی روابط بین ایمان و بهروزی672-6 تلویحات کاربردی692-6-1 تلویحات کاربردی بالینی692-6-2 ملاحظات احتیاطی712-7 پیشنهادهایی برای پژوهش‌های آینده732-8 خلاصه فصل74منابع فصل76

فصل سوم : ایمان و رفتار
3-1 ایمان و رفتارهای جامعه پسند873-1-1 نوع‌دوستی و کمک‌رسانی883-1-2 بخشش953-1-2-1 اهمیت خودسنجی‌های بخشش963-1-2-2 بخشش به عنوان یک صفت یا حالت روان‌شناختی963-1-3 ایمان و رفتار اخلاقی1013-1-3-1 صداقت1023-1-3-2 جرم و بزهکاری1073-2 رفتارهای مرتبط با سلامت1093-2-1 ایمان، رفتارهای ارتقا دهندۀ سلامت و رفتارهای پرخطر110 3-2-1-1 رفتارهای ارتقاء دهندۀ سلامت1113-2-1-2 مصرف مواد مخدر و الکل1123-2-1-3 رفتار جنسی1163-3 مکانیسم‌های بالقوۀ پیامدهای رفتاری ایمان1173-3-1نظریۀ کنترل اجتماعی1183-3-2 خودکنترلی و خود تنظیمی1193-3-3 نظریۀ یادگیری اجتماعی1213-3-4 هیجان‌های مثبت1233-4 تلویحات کاربردی1243-5ملاحظات احتیاطی1283-6 پیشنهادهایی برای پژوهش‌های آینده1283-7 خلاصه فصل132منابع فصل135

فصل چهارم : شناخت و ایمان
4-1 ایمان و معناداری1514-1-1 ایمان و معناداری عمومی1524-1-1-1 عرفان1534-1-1-2 باور به قدرت بالاتر1534-1-1-3 مدل مرحله‌ای معناداری عمومی1554-1-2 ایمان و معناداری موقعیتی1564-1-2-1 تقدس رویدادهای هنجاری زندگی1574-1-2-2 مقابلۀ معنا سازی با رویدادهای استرس‌زای زندگی1594-1-2-3 ارزیابی‌های مجدد مثبت خیرخواهانه رویدادهای استرس‌زای زندگی1614-1-2-4 ایمان و قضاوت دربارۀ دیگران164 4-2 اعمال شناختی ایمان و پیامدهای مثبت مرتبط با آن1684-2-1 دعا و نیایش1684-2-1-1 مطالعات مقطعی بر روی دعا و نیایش1694-2-1-2 مطالعات آزمایشی و طولی بر روی دعا و نیایش1724-2-1-3 خلاصه و چالش‌هایی دربارۀ مطالعات انجام شده در خصوص دعا و نیایش1734-2-2 مراقبه1744-3 تلویحات کاربردی1774-3-1 تلویحات بالینی1774-4 ملاحظات احتیاطی1804-5 پیشنهادهایی برای پژوهش‌های آینده1824-6 خلاصه فصل185منابع فصل186

فصل پنجم : ایمان و روابط
5-1 ایمان و روابط زناشویی2005-1-1 باورهای مذهبی2015-1-2 دعا و نیایش2035-1-3 شرکت در اجتماعات مذهبی2045-1-4 فعالیت‌های مشترک مذهبی2055-2 ایمان و روابط والد – فرزند2065-2-1 متغیرهای ایمانی والدین2065-2-1-1 باورهای مذهبی2075-2-1-2 دعا و نیایش2085-2-1-3 حضور در اجتماعات مذهبی2095-2-1-4 نقش ایمان در والدگری خانواده‌هایی که با عوامل استرس¬زا مواجه شده¬اند211 5-2-2 متغیرهای ایمان در فرزندان2135-2-3 متغیرهای رابطه‌ای ایمان2145-3 ایمان و عملکرد خانواده2175-4 ایمان و روابط خارج از خانواده2185-4-1 روابط عاشقانه2185-4-2 دوستی2195-4-3 ایمان و جهت¬گیری در روابط2215-5 مکانیسم‌های احتمالی موثر بر ارتباط بین ایمان و روابط خانوادگی2215-5-1 ارزش‌های حاکم بر روابط2225-5-2 حمایت اجتماعی2225-5-3 منابع معنوی2235-6 تلویحات کاربردی2235-6-1 تلویحات بالینی2245-6-2 ملاحظات احتیاطی2255-7 پیشنهادهایی برای پژوهش‌های آینده2285-8 خلاصه فصل230منابع فصل232

فصل ششم : ایمان و اجتماع
6-1 الگوی نظری رابطۀ ایمان و بهروزی اجتماعی2416-1-1 ایمان و بهروزی اجتماعی2416-1-2 ایمان و احساس تعلق به اجتماع2426-1-3 ایمان و سرمایه اجتماعی2436-1-4 شواهد تجربی الگوی رابطۀ ایمان و بهروزی اجتماعی2446-2 ایمان در محیط‌های آموزشی247 6-2-1 رضایت تحصیلی2496-2-2 آرزوهای تحصیلی2506-2-3 پیشرفت تحصیلی2506-3 ایمان در محیط کار2536-3-1 پیامدهای مثبت ایمان، خدمت و تقدس2566-3-2 ایمان و استرس شغلی2586-3-3 ایمان و اخلاقیات سازمانی و رهبری2586-4 نهادهای مذهبی2606-4-1 منابع و اقدامات خدمت رسانی2606-5 تلویحات کاربردی2646-5-1 محیط‌های آموزشی2656-5-2 محیط‌های کاری2666-5-3 ملاحظات احتیاطی2676-6 پیشنهادهایی برای پژوهش‌های آینده 2676-7 خلاصه فصل270منابع فصل273

فصل هفتم : تأملات نهایی برایمان و عملکرد مثبت انسان
7-1 شواهد مستدل در خصوص رابطۀ ایمان با عملکرد بهینۀ انسانی2847-2 یافته‌های متناقض و هشدار دهنده2897-2-1 یافته‌های متناقض2897-2-2 نکات هشدار دهنده در مورد ایمان و عملکرد بهینۀ انسان2947-3 متغیرهای میانجی‌ها و مکانیسم‌های دخیل در ارتباط ایمان با عملکرد بهینه2967-3-1 متغیرهای میانجی ایمان2967-3-2 مکانیسم‌های ایمان297
7-4 تلویحات بالینی ایمان2997-5 محدودیت‌ها و رهنمودهایی برای پژوهش‌های آینده302منابع فصل307واژه نامه319

 (فایل کامل کتاب در قالب فایل پی دی اف است)